Okna dachowe. Jak wybrać najlepsze okna na poddasze użytkowe?

Okna dachowe to najprostszy sposób oświetlenia pomieszczeń na poddaszu użytkowym. Przed rozpoczęciem remontu sam decydujesz, jakie okna połaciowe i gdzie zostaną umieszczone. Podobnie, gdy zamawiasz projekt indywidualny. Dowiedz się, jak wybrać najbardziej odpowiednie.

Dobór i rozmieszczenie okien dachowych

Nie jest to prostą sprawą. Trzeba tu pogodzić kilka interesów – nasłonecznienie, widok, wygodę obsługi i bezpieczeństwo użytkowania. Żeby okno dachowe zagwarantowało dobry widok, powinno być usytuowane na takiej wysokości, aby można było wygodnie przez nie patrzeć, nie tylko stojąc, ale też siedząc. Gdy znajdzie się zbyt wysoko względem podłogi, będziesz widział jedynie czubki drzew i niebo. Jeśli za nisko – zmusi cie to do schylania się. Optymalna wysokość to około 120 cm od podłogi. Górna krawędź powinna natomiast wypaść mniej więcej na wysokości 200 cm. Czasem, aby spełnić te warunki, trzeba kupić większe okno. Jeżeli bowiem dach ma niewielki kąt nachylenia, a standardowe okno 78 x 118 cm zostanie zamontowane na odpowiedniej wysokości nad podłogą, to jego górna krawędź może wypaść poniżej linii wzroku stojącej osoby. Nie jest to wygodne ani przyjemne, dlatego w takiej sytuacji należy wybrać okno dłuższe (na przykład 140 cm) lub zdecydować się na pionowy zestaw dwóch okien. Najlepsze nasłonecznienie osiągniesz, jeśli umieścisz po dwa okna w przeciwległych połaciach dachu.

Czytaj też:

• Łazienka z oknem – 5 zasad funkcjonalnej aranżacji
• Jak urządzić jasną kuchnię na poddaszu
• Kilka trików na optyczne powiększenie poddasza
• Poddasze w drewnie – patent na klimatyczne wnętrza
• Porady: kształt dachu a dobra aranżacja poddasza

Jak obsługiwać okna połaciowe

Korzysta się w tym celu z klamki lub specjalnego uchwytu przymocowanego do skrzydła. Klamka może być zamocowana w dolnej albo górnej części skrzydła. Gdy okno chcesz umieścić nisko, wówczas lepiej, żeby klamka była u góry. Odwrotnie – kiedy okno zamierzasz zainstalować wysoko. Z ręcznym otwieraniem zazwyczaj nie ma kłopotów, dopóki okno jest na zwykłej wysokości. Jeśli będzie zamontowane sporo ponad poziomem podłogi, nie dosięgniesz do niego. Wtedy pozostaje używanie specjalnego drążka albo zainstalowanie napędu, który sam będzie poruszał skrzydłem. Napęd jest niezbędny w miejscach, gdzie dostęp do okien jest wyjątkowo trudny, na przykład kiedy są one zamontowane nad klatką schodową. Najwygodniejsze do mycia są okna obrotowe i uchylno- -obrotowe. Zapewniają łatwy dostęp do szyb, z obu stron skrzydła, czego nie można powiedzieć o oknach uchylno-wysokoosiowych oraz przesuwnych.

Okna obrotowe

Ten rodzaj jest wciąż najpopularniejszy. Oś obrotu skrzydła znajduje się w połowie wysokości ościeżnicy. W trakcie otwierania skrzydło może uderzyć w głowę osobę zbyt blisko niego stojącą, więc okna tego typu powinny być montowane wysoko. Warto, żeby odległość między jego dolną krawędzią a podłogą wyniosła przynajmniej 150 cm.

Okna wysokoosiowe

O podwyższonej osi obrotu. Są modyfikacją okien obrotowych. Oś obrotu jest usytuowana wyżej – mniej więcej w 3/4 wysokości ościeżnicy. Można je zatem montować na mniejszej wysokości bez obawy, że będzie się zawadzać głową o otwarte skrzydło.

Okna uchylno-obrotowe

W takich oknach można zmieniać funkcję otwierania w zależności od potrzeb. Skrzydło porusza się obrotowo, ale po uruchomieniu przełącznika można je uchylić do przodu.

Okno uchylno-przesuwne

Ciekawa modyfikacja okna wysokoosiowego. Ma dodatkową funkcję – skrzydło można wysunąć też do przodu i ustawić niemalże w pionie. Jego dolna część opiera się wtedy na ościeżnicy, a para wysięgników utrzymuje je w pozycji wychylenia.

Okna balkonowe

Są namiastką prawdziwego balkonu, ponieważ pozwalają znaleźć się poza budynkiem bez opuszczania podłogi poddasza. Mają one dwa skrzydła. Dolne podczas otwierania odchyla się w przód, do pozycji pionowej. Po bokach rozkłada się wówczas rodzaj balustrady. Górne skrzydło otwiera się do góry. Oś obrotu jest zlokalizowana w górnej części ościeżnicy. Gdy jest otwarte, tworzy daszek nad „balkonem”.

Okna kolankowe

Takie okna składają się z dwóch części – przeszklenia pionowego, nieotwieralnego, rozwieralnego lub uchylnego – oraz połączonego z nim okna połaciowego. Aby można było zainstalować okno kolankowe, na poddaszu muszą być ścianki kolankowe. Pionowa część jest bowiem mocowana tak jak tradycyjne okno pionowe, z tą różnicą, że nie będzie miało nadproża. Okna takie dobrze doświetlają wnętrze, ale też urozmaicają wygląd domu. Zapewniają dobry widok z poddasza. Warto je instalować szczególnie tam, gdzie ściany kolankowe mają dużą wysokość i zamontowane w połaciach tradycyjne okna dachowe znajdowałyby się na tyle wysoko ponad podłogą, że dałoby się przez nie podziwiać jedynie niebo. Okno takie trudno jest zamontować w remontowanym domu (chyba że ma konstrukcję szkieletową). Podczas wycinania otworu na jego dolną część trzeba bowiem wyciąć fragment wieńca. Konieczne jest wówczas zastosowanie dodatkowych żelbetowych wzmocnień.

Dom z widokiem

Autor: FAKRO

Okno balkonowe FGH-V Galeria

W akcji Dom z widokiem prezentujemy nowoczesną stolarkę: okna dachowe i pionowe FAKRO. Przeczytaj nasz poradnik - 6 rzeczy, które warto wiedzieć przed zakupem okien! Dowiedz się, jakie produkty wybrać, aby poddasze było jasne, ciepłe i ciche. Na co zwrócić uwagę, kupując duże modne przeszklenia.

sprawdź szczegóły

Niestandardowe wersje okien dachowych

• Energooszczędne - większający się popyt na domy energooszczędne i pasywne wymógł na producentach okien dachowych wprowadzenie do oferty modeli o wyjątkowo niskim, czyli bardzo korzystnym współczynniku przenikania ciepła U_w. Rekordowo „ciepłe” okna mają U_w = 0,68 lub nawet 0,51 W/(m^2.K). Dla porównania – modele typowe osiągają U_w na poziomie 1,3-1,4 W/(m^2.K). Ciepłe okna zawdzięczają takie parametry przede wszystkim zastosowaniu jedno-, dwu- lub trzykomorowych pakietów szybowych o niskim współczynniku przenikania ciepła. Ich U_g osiąga nawet 0,3 W/(m^2.K). Aby zwiększyć izolacyjność cieplną, niektóre modele okien drewnianych mają w ramach przekładki termoizolacyjne z polistyrenu, a okna plastikowe – komory profili wypełnione pianką poliuretanową.
• Przeznaczone do pomieszczeń o wysokiej wilgotności powietrza -  to modele wykonane z PCW lub drewna modyfikowanego termicznie i powleczonego warstwą poliuretanu. Nie ma więc najmniejszych szans, żeby para gromadząca się na poddaszu mogła w zaszkodzić drewnianej konstrukcji i spowodować na przykład wypaczenie ramy.
• Wyciszające - okna takie mają zewnętrzną szybę grubszą. Ich oblachowanie jest pokryte folią, która tłumi odgłosy deszczu oraz gradu. Wskaźnik izolacyjności akustycznej R_w wynosi w ich przypadku nawet 37 dB i jest o mniej więcej 7 dB niższy niż dla okien tradycyjnych.
• Odporniejsze na włamanie - mają wzmocnioną konstrukcję skrzydła oraz ościeżnicy, a także okucia utrudniające wyłamanie skrzydła. Wyposaża się je w szyby o wyższej klasie wytrzymałości na stłuczenie – P2A. Mają klamki z blokadą uruchamianą przyciskiem lub klamki z zamkiem. Okna takie mają klasę odporności na włamanie RC2 według normy EN 1627.
• Elektrycznie sterowane - do wielu modeli okien dachowych można dokupić urządzenie do elektrycznego sterowania skrzydłem. Są jednak i takie, które mają wbudowany napęd. Siłownik jest ukryty w konstrukcji okna, a uruchamia się go przełącznikiem albo pilotem. Najlepsze okna tego rodzaju mają od zewnątrz baterie fotowoltaiczne, które zasilają napęd, a nawet czujnik deszczu reagujący na krople wody oraz śniegu natychmiastowym zamknięciem skrzydła.

Akcesoria do okien dachowych

• Napęd - automatyka sterująca skrzydłami okiennymi to duża wygoda. Jeśli nie stać cię na zainstalowanie napędu we wszystkich oknach połaciowych w domu, zamontuj go przynajmniej w tych najwyżej położonych lub tych, do których dostęp jest utrudniony z innych powodów. Napęd kupuje się od tego producenta, którego okna wybrałeś. Składa się z trzech elementów: centralki sterującej, siłownika poruszającego skrzydłem i pilota lub przełącznika. Czasem do napędu dodawany jest czujnik deszczu powodujący zamknięcie okna, gdy tylko zacznie kropić. Najnowocześniejsze napędy mają centralki zdolne obsługiwać kilka okien. Wystarczy do tego jeden pilot. Są również centralki z programatorami. Dzięki nim ustawisz dowolny tryb otwierania, uchylania i zamykania okien.
• Rolety zewnętrzne - mogą po zamknięciu całkowicie zasłonić okno. Wtedy też zwiększają stopień ochrony antywłamaniowej, wyciszają szybę, a także w pewnym stopniu poprawiają izolacyjność termiczną okna. Dokupuje się je do konkretnego modelu i wymiaru okna. Są instalowane w górnej części ościeżnicy. Mogą być sterowane ręcznie lub elektrycznie. Są również dostępne rolety zasilane energią słoneczną.
• Markizy - to zewnętrzne osłony zacieniające instalowane podobnie jak rolety. Ich tkanina jest zrobiona z włókien szklanych i powlekana PCW. Nawija się ją na wałek połączony z silnikiem, ukryty w obudowie z aluminium. Taka markiza ma boczne prowadnice naprężające tkaninę i zwiększające jej odporność na nagłe podmuchy wiatru. Mechanizm napędowy może być też zasilany energią słoneczną. Niektóre modele mają czujnik nasłonecznienia. Taka markiza samoczynnie się rozsuwa, gdy słońce zaczyna intensywniej świecić. Siatkowa tkanina markiz nie zasłania widoku na okolicę, za to ogranicza nasłonecznienie i nagrzewanie się pomieszczeń.
• Rolety wewnętrzne - to substytut zasłon. Są produkowane z różnego rodzaju tkanin. Jedne całkiem odcinają dostęp światła słonecznego, a inne tylko go ograniczają. Instaluje się je w prosty sposób, podczepiając do skrzydła. Za dopłatą można się stać posiadaczem rolet sterowanych automatycznie.
• Żaluzje - stosuje się je, aby ograniczyć nasłonecznienie lub skierować promienie słoneczne w odpowiednim kierunku. Są zbudowane bardzo podobnie jak żaluzje do okien pionowych.
• Moskitiery - chronią przed komarami i innymi insektami. Mocuje się je do ościeżnicy okien, a nie do skrzydeł. Szpalety. To zestawy elementów (malowane płyty drewnopochodne) służących do szybkiego i poprawnego wykończenia wnęk okiennych od wewnątrz. Dzięki instrukcji dość łatwo zamontować je samodzielnie.

Radosław Murat