Lekki dach płaski. Jak zbudować stopodach drewniany?

Dach płaski można zbudować w nowoczesny sposób. Konstrukcję stropodachu, zamiast ciężkiej płyty żelbetowej, będą stanowić lekkie wiązary kratownicowe.

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Autor: Katarzyna Sampławska-Kałaska

Dachy płaskie znów pojawiły się w polskim krajobrazie, jednak tym razem wykonane w technologii XXI wieku. Pokrycie opiera się na drewnianych wiązarach. Jako warstwy wykończeniowej można użyć wodoszczelnej membrany z PCW wzmocnionej siatką poliestrową

Tradycyjny dach płaski

Konstrukcje dachu płaskiego najczęściej projektuje się jako monolityczne płyty żelbetowe. Dla bezpieczeństwa buduje się je w technologii tak zwanego dachu odwróconego. Jej ideą jest montaż izolacji przeciwwodnej bezpośrednio na płycie żelbetowej, dopiero na niej mocuje się warstwę termoizolacyjną oraz dociskową. Plusem takiego rozwiązania jest ochrona izolacji przeciwwodnej przed czynnikami atmosferycznymi takimi jak promieniowanie słoneczne oraz zmiany temperatury. Dodatkowo izolacja przeciwwodna zyskuje ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi, co umożliwia użytkowanie dachu. Wadą takiego rozwiązania jest jego znaczny koszt, dużo większy niż w przypadku zastosowani konstrukcji drewnianej. Drugim minusem jest to, że zimą woda z roztapiającego się śniegu, mająca temperaturę nieznacznie powyżej 0^oC, płynie w środku dachu pod izolacją cieplną.

Konstrukcja z wiązarów kratownicowych

Taniej jest zaprojektować dach płaski wentylowany na konstrukcji drewnianej. Specjalnie przygotowuje się je z drewna czterostronnie struganego i suszonego komorowo. Takie gotowe elementy prefabrykowane są zabezpieczone przed korozją biologiczną oraz ogniem. Zaletą tego rozwiązania jest także bardzo szybki montaż gotowych wiązarów na budowie. Montaż deskowania, zbrojenia stropu żelbetowego oraz czas dojrzewania betonu dla powierzchni około 200 m² można szacować na prawie dwa miesiące. Wiązary wykonuje się z desek łączonych płytkami kolczastymi. Do zbudowania konstrukcji dachu użyj dźwigu.

Dlaczego membrana dachowa

Membrana paroprzepuszczalna jest wysoce odporna na zmiany temperatury, promieniowanie słoneczne. Nawet w ekstremalnie niskiej temperaturze nie traci elastyczności, jest odporna na zginanie w temperaturze do -25^oC. Zachowuje też znakomitą wytrzymałość na rozciąganie. Membrany powinny być eksploatowane w temperaturze nie wyższej niż 50^oC, dlatego są jasnego koloru, żeby odbijać słońce. Ważną cechą tego materiału, której nie ma żadna papa modyfikowana, jest paroprzepuszczalność. Współczynnik oporu dyfuzyjnego membran może sięgać μ = 20 000. Właściwość ta jest nieoceniona w przypadku dachu wentylowanego, gdzie źle wykonana wentylacja powoduje wykroplenia w warstwie ocieplenia i zamakanie wełny, aż do pojawienia się mokrych plam na sufitach w zimie, co jest przyczyną rozwoju pleśni i grzybów. Na dachach krytych papą, nawet mimo dobrej wentylacji, z czasem po wewnętrznej stronie pojawiają się niewielkie purchle, bo zawsze będzie tam pewna ilość wilgoci. Dodatkowo membrana jest lekka (1,8 kg/m² przy grubości 1,5 mm) i nie obciąża już istniejącej konstrukcji.

Łatwy montaż

Do połączenia brytów używa się gorącego powietrza, co wyklucza zagrożenie pożarem. Membrany sprawdzają się podczas remontów dachu. Ponieważ nie zgrzewa się ich z podłożem, można je montować, nie zdejmując pierwotnego pokrycia. Membrana jest przyjaznym materiałem, jeśli chodzi o wykonywanie wszelkiego rodzaju dodatkowych otworów czy osadzanie okien dachowych. Wystarczy naciąć ją w określonym miejscu, osadzić przepust i zgrzać wszystko, używając dodatkowego kołnierza, a szczelność będzie gwarantowana. Stosując membranę jako warstwę wierzchnią, należy pamiętać, że dach nie może służyć jako użytkowy. Po membranie można chodzić, ale trzeba zwrócić uwagę na to, czy na przykład w podeszwach obuwia nie utkwił kamień, który mógłby uszkodzić powłokę. Ze względu na to, że mokra membrana jest śliska, należy utworzyć ścieżki komunikacyjne w postaci naklejonego (zgrzanego) dodatkowego pasa membrany o karbowanej fakturze zapobiegającej poślizgnięciu. Pasy takie obowiązkowo robi się przy wyjściu na dach.

Układanie membrany dachowej

Do płyt OSB mocuje się geowłókninę stanowiącą podkład separacyjny pod właściwą warstwę izolacji przeciwwodnej. Ma ona za zadanie chronić membranę, ponieważ nie może ona być narażona na stały kontakt z bitumami, olejami, materiałami zawierającymi rozpuszczalniki oraz innymi tworzywami sztucznymi, na przykład polistyrenem EPS i XPS, piankami PUR i PIR. Pasy membrany układa się z zakładem około 20 cm i przytwierdza mechanicznie. Zakłady lączy się w wysokiej temperaturze, używając zgrzewarki. Membranę wywinija się na attyki i mocuje tam listwą dociskową z PCW. Na wierzchu attyki nabija się płytę OSB, tak żeby powstał spadek na połać dachu. Całość osłonia obróbką blacharską. Wszystkie przepusty dachowe, zostaja uszczelnione u nasady, czyli w miejscu przejścia przez membranę, kołnierzami z tego samego materiału. Istotną rzeczą jest wykonanie takich przepustów z materiałów kompatybilnych z materiałem pokrycia dachowego. W przypadku membrany z polimerów będą to kształtki z PCW.

System odwodnienia

Woda z dachu jest odprowadzana korytami zlewowymi z wpustami pionowymi o średnicy 15 cm. Wpusty są zabezpieczone koszykami chroniącymi przed dostawaniem się liści i innych zanieczyszczeń. Oprócz wpustów wykonuje się także przelewy awaryjne w postaci rur z PCW o przekroju 16 cm. Gwarantują one dodatkowy odbiór wody w przypadku intensywnych opadów. Przelewy znajdują się w attykach na wysokości około 5 cm od dna koryta. Od strony dachu rura jest wykończona kołnierzem zgrzewanym z membraną, aby system odprowadzenia wody był szczelny. Po drugiej stronie muru przelewy są zakończone rzygaczami. Aby zapobiec zamarzaniu wody w korytach, układa się w nich kable grzejne. Rury spustowe ukrywa się zaś w warstwie ocieplenia, co chroni je przed zamarzaniem, a ponadto nie są one widoczne na elewacjach. Pomiędzy rurą spustową a murem ułkłada się dodatkowy pasek styropianu o grubości 3 cm. Rozwiązanie takie ogranicza liniowy mostek termiczny, jaki powstaje wzdłuż rury.

Izolacja termiczna

Do ocieplenia dachu mozna użyć wełny mineralnej kładzionej warstwami – 3 x 15 cm. Pierwsze dwie warstwy umieszcza się w grubości wiązarów oraz sznuruje, aby wełna nie opadała. Trzecią podwiesza się pod wiązarem na konstrukcji stalowej rusztu sufitu podwieszanego. Układanie wełny przebiegało analogicznie jak w przypadku dachu skośnego, z tym że montaż robi się na powierzchni płaskiej, co jest łatwiejsze i ogranicza powstanie mostków termicznych. Od spodu wełna zostaje osłonięta paroizolacją. Aby system był szczelny, folię wywija się pod profile brzegowe konstrukcji pod zabudowę z płyt gipsowo-kartonowych, a na łączeniach poszczególnych brytów skleja taśmą dwustronną o podwyższonej trwałości.

Wentylacja

Dach wentylowany ma szczelinę powietrzną, która musi być dobrze przewietrzana. Taki układ jest niezbędny, ponieważ w zimie, kiedy dom jest ogrzewany, część ciepłego powietrza jest oddawana na zewnątrz. W tym powietrzu zawsze znajduje się pewna ilość wilgoci. W przypadku braku przewietrzania przestrzeni między wełną a płytą OSB doszłoby do wykroplenia pary wodnej na powierzchni zimnej płyty. W celu wentylacji dachu mocuje się kominki w szczytach i robi otwory w attyce, przez które może następować stała wymiana powietrza.